[size=1]10 vụ không kích gây chấn động thế giới đang tiến hành kỉ niệm 70 năm trận chiến Trân Châu Cảng, cùng nhìn lại 10 vụ không kích gây chấn động thế giới kể từ khi không quân xuất hiện.[/size] Duy trì ưu thế trên không là một trong những điều tối quan trọng mà chiến tranh hiện đại cần áp dụng để giành thế thắng trên chiến trường. Từ những vụ không kích thủa sơ khai của không quân đến những cuộc tấn công hiện nay, bên nào kiểm soát được bầu trời là bên đó có lợi thế. Tuy nhiên, một nhà phân tích đã nhận định: “Không kích có thể chấm dứt một cuộc chiến hay xóa sổ cả một nền văn minh” để nói về sức mạnh của không quân.
Dưới đây là danh sách 10 vụ không kích làm chấn động thế giới kể từ khi không quân được khai sinh, xắp xếp theo trình tự thời gian.
Vụ không kích vào thị trấn Guerica, Tây Ban Nha
Đây được coi là vụ không kích đầu tiên của chiến tranh hiện đại, giúp quân đội các nước nhận ra ưu thế của không kích để từ đó phát triển không quân như ngày nay. Vụ tấn công xảy ra ngày 26/4/1937, sau khi phát xít Đức huy động máy bay Heinkel He-111 cùng với các máy bay nhỏ gắn súng máy khác tấn công thị trấn Guerica, Tây Ban Nha trong ba giờ, với hơn 45 tấn bom nổ và bom gây cháy. Vụ ném bom đã sát hại 1/3 dân số thị trấn Guerica và làm hàng ngàn người khác bị thương. Nó phá hủy tới 70% diện tích thị trấn, đồng thời gây ra các vụ cháy âm ỉ tới ba ngày sau.
Dù không nằm ở vị trí chiến lược nhưng trận không kích Guerica mang lại cho quân đội phát xít Đức những thành công ngoài sức tưởng tượng. Đây là cơ hội giúp họ thử nghiệm các thiết bị mới, đồng thời kiểm tra khả năng tác chiến của quân đội. Ngoài ra, cuộc không kích này còn khiến các nước châu Âu khác sợ hãi Đức và tự nguyện đầu hàng mà không cần phải đánh.
Vụ không kích Blitzkrieg chiếm Ba Lan
Blitzkrieg là một từ trong tiếng Đức mô tả một cuộc tấn công chớp nhoáng của quân đội Đức quốc xã trong thế chiến thứ Hai. Xảy ra ngày 1/9/1939, trận chiến này là sự kết hợp hoàn hảo giữa không quân và bộ binh Đức. Máy bay chiến đấu Đức chủ lực là Messerschmitt Bf109 đã nhanh chóng phong tỏa không phận Ba Lan nhờ tốc độ và độ chính xác cao, giúp bộ binh nhanh chóng tiến vào đánh chiếm.
Trên thực tế, đây là lần đầu tiên quân Đức áp dụng chiến thuật này trong chiến đấu. Tuy nhiên, Đức quốc xã cũng mất không ít máy bay ném bom Heinkel sau khi các phi công Ba Lan liều mình lao thẳng máy bay vào quân địch để bảo vệ thủ đô Warsaw. Thế nhưng, biện pháp đó không giúp Ba Lan cầm cự được bao lâu và nhanh chóng thất thủ. Dù không được thống kê thiệt hại nhưng đây chính là một chiến lược tấn công mới mang lại hiệu quả rất cao trong tác chiến và cũng lần đầu được thử nghiệm.
Trận chiến trên bầu trời Anh
Tháng 6/1940, sau khi đánh chiếm được Ba Lan, Bỉ, Hà Lan và Pháp nhờ chiến thuật Blitzkrieg, Đức quốc xã quyết tập trung toàn lực nhằm đánh chiếm nước Anh. Trận chiến này quy tụ những loại máy bay hiện đại nhất thời điểm bấy giờ, bởi cả hai nước đều có lực lượng không quân rất mạnh.
Hai loại máy bay Supermarine Spitfire và Hawker Hurricane được đánh giá là hiện đại nhất thời điểm đó đều góp mặt tham chiến. Theo lệnh của Hitler, 1.300 máy bay ném bom bổ nhào và 1.200 máy bay chiến đấu động cơ đơn và kép đã được quân đội Đức huy động. Trong khi đó, Không quân Hoàng gia Anh chỉ có khoảng 600 máy bay chiến đấu, bao gồm Supermarine Spitfire và Hawker Hurricane. Thế nhưng, sự vượt trội về công nghệ radar giúp xác định trước vị trí máy bay Đức cùng với sự thiếu tổ chức trong không quân phát xít đã khiến cuộc chiến trở về thế cân bằng. Cả hai bên đều bị thương tổn, nhưng không quân Anh bất ngờ không kích Berlin khiến Hitler tức điên và ra lệnh tập trung tấn công London.
Gây ra thương vong lớn về dân sự nhưng quân đội Anh vẫn kiên cường chống lại không quân Đức, khiến phía phát xít thảm bại và tuyên bố hoãn các cuộc không kích lại vô thời hạn.
Vụ tấn công đập thủy điện của Đức quốc xã
Phi đội số 617 của không quân hoàng gia Anh đã thực hiện nhiệm vụ được coi là hành động đáp trả mạnh mẽ với quân đội phát xít Đức, sau các vụ không kích gây thương vong lớn cho dân thường ở Anh. Theo đó, nhiệm vụ siêu tối mật này có sự tham gia của loại chiến đấu cơ Avro Lancaster, nhằm tấn công ba đập thủy điện quan trọng nhất của Đức quốc xã với hơn 300 triệu tấn nước góp phần quyết định cho ngành công nghiệp của Đức.
Tuy nhiên, những đập này được phòng vệ rất kĩ nên nếu tấn công trực diện sẽ rất khó. Vì vậy, các máy bay của không quân Anh đã bay ở độ cao thấp, sát với mặt nước sau đó tấn công. Loại bom được sử dụng cũng rất đặc biệt bởi nó được quay với vận tốc 500 vòng/phút để khi thả xuống nước sẽ không chìm mà trượt đi trên mặt.
19 chiếc Avro Lancaster cất cánh với 133 thành viên phi hành đoàn được gia thực hiện nhiệm vụ. Tuy nhiên, chỉ 2 trong số các phi vụ táo bạo đó thành công do những khó khăn kĩ thuật. Đức Quốc xã bị tổn hại nghiêm trọng do lũ lụt từ các công trình thủy điện đó gây ra. Phía Anh cũng phải trả giá bằng việc mất 8 chiếc máy bay cùng với 56 phi công. Vụ tấn công đã đưa tên tuổi Phi đội số 617 vào lịch sử.
Trân Châu Cảng
Vụ việc diễn ra ngày 7/12/1941 sau khi quân đội Phát xít Nhật bất ngờ triển khai tấn công Trân Châu Cảng, căn cứ quân sự của Hoa Kỳ ở tiểu bang Hawaii. Các máy bay ném bom Nhật được máy bay chiến đấu hỗ trợ đã liên tiếp tấn công căn cứ quân sự này của Mỹ. Với 353 máy bay chiến đấu bao gồm Nakajima B5N Kate, B5N, Aichi D3A Val và Mitsubishi A6M Zeke cất cánh từ các tàu sân bay của Nhật Bản, nhiều tàu chiến, tàu tuần dương hạm, tàu thả mìn, máy bay chiến đấu của Mỹ bị phá hủy trong vụ tấn công. Ngoài ra, gần 2.500 binh sĩ Mỹ đã thiệt mạng và 1000 người khác bị thương trong hai vụ không kích liên tiếp của không quân phát xít Nhật.
Những thiệt hại của phía Hoa Kỳ được đánh giá là hết sức nặng nề trong khi quân Nhật chỉ mất 29 máy bay, 4 tàu ngầm cỡ nhỏ và 65 binh sĩ chết hoặc bị thương. Tuy nhiên, vụ tấn công này đã khiến Mỹ và đồng minh trực tiếp tham gia vào Thế chiến thứ Hai nhằm chống lại quân đội Phát xít.
Đây cũng là vụ tấn công lớn đầu tiên mà các chiến đấu cơ xuất phát từ tàu sân bay chứ không phải ở đất liền. Sự thành công của chiến dịch Trân Châu Cảng là minh chứng cho hiệu quả của việc kết hợp không quân với hải quân trong tác chiến hiện đại. Đây cũng là chiến thuật đang được sử dụng rất rộng rãi trong quân đội hiện đại ngày nay.
[size=1]
[/size] Không còn như thủa sơ khai, những vụ không kích sau này tỏ rõ sức mạnh khủng khiếp cũng như sự tàn phá ngoài sức tưởng tượng của những con "chim sắt" chao lượn trên bầu trời.
>> 10 vụ không kích gây chấn động thế giới (phần 1)
Mỹ ném bom nguyên tử xuống Nhật Bản
Được coi là vụ không kích kinh hoàng nhất trong lịch sử từ trước tới nay, khi Mỹ triển khai ném hai quả bom nguyên tử xuống thành phố Hiroshima và Nagasaki của Nhật Bản. Loại máy bay được sử dụng trong chiến dịch này là B-29 Superfortress, máy bay hiện đại nhất thế giới thời điểm bấy giờ. Vũ khí được sử dụng là loại bom nguyên tử hình nấm kích cỡ 468 x 741, có sức tàn phá khủng khiếp lần đầu được nhân loại biết đến.
Sau những mất mát nặng nề ở Trân Châu Cảng, Mỹ chính thức tham gia vào Thế chiến thứ Hai. Cuối những năm 1944, Mỹ liên tiếp triển khai máy bay ném bom oanh tạc nhiều thành phố của Nhật Bản. Tuy nhiên, Mỹ quyết định nhanh chóng chấm dứt cuộc chiến bằng cách ném bom nguyên tử xuống ba mục tiêu định sẵn là Hiroshima, Kokura và Nagasaki của Nhật Bản vào tháng 8/1945, nếu như điều kiện thời tiết cho phép.
Ngày 6/8/1945, máy bay ném bom B-29 biệt danh Enola Gay cất cánh từ căn cứ bí mật trên biển Thái Bình Dương nằm cách Tokyo 1.450 dặm. Lúc 8h15 sáng cùng ngày, quả bom nguyên tử đầu tiên nặng 4.406 kg mang tên Little Boy được thả xuống Hiroshima. Khi phát nổ, nó tạo ra quầng lửa hình nấm khổng lồ bốc lên từ mặt đất, gây thiệt hại hết sức nặng nề về người và của ở thành phố này.
Quả bom thứ hai tên là “Fat Man” được thả xuống thành phố công nghiệp Nagasaki ba ngày sau từ máy bay ném bom B-29 biệt danh Bockcar. Nó cũng gây ra những thảm họa tương tự ở thành phố Hiroshima, khiến Nhật Bản chìm trong sợ hãi. Rất may đó là quả bom nguyên tử cuối cùng trong kho vũ khí của Mỹ nên Kokura thoát nạn.
Nhật đầu hàng 5 ngày sau đó, kết thúc Thế chiến thứ Hai và mở ra kỉ nguyên hạt nhân ảm đạm cho nhân loại.
Chiến tranh Triều Tiên
Chiến tranh Triều Tiên đánh dấu sự góp mặt tích cực của không kích trong chiến đấu. Dù được sử dụng từ thời Phát xít Đức nhưng phải đến chiến tranh Triều Tiên, không kích mới thể hiện vai trò chủ lực trong tác chiến hiện đại. Đây là trận chiến trên không của hàng loạt các loại máy bay như F-51 Mustang, F-80 Shooting Star, F-9F Panther, F-86 Sabre và MiG-15 Fagot của cả hai phía.
Hai miền Nam - Bắc Triều Tiên nổ ra chiến sự tháng 6/1950. Hàn Quốc nhận được sự giúp đỡ của Mỹ, trong khi Triều Tiên được Trung Quốc và Liên Xô hỗ trợ. Vũ khí được sử dụng trong trận không kích chủ yếu do Mỹ và Liên Xô sản xuất. Với ưu thế của máy bay phản lực lần đầu tiên được sử dụng, các cuộc không kích diễn ra hết sức ác liệt. Tuy MiG-15 của Liên Xô vượt trội về công nghệ, nhưng do máy bay của Mỹ sử dụng số lượng để giành thế áp đảo nên ưu thế trên không vẫn ở thế cân bằng.
Chiến tranh Triều Tiên kết thúc năm 1953 mà không bên nào giành được thắng lợi. Cuối cùng, Hàn Quốc và Triều Tiên đành phải đình chiến và ở trong tình trạng đối đầu từ đó đến nay.
Vụ không kích đánh chiếm đảo Falklands
Quần đảo Falklands nằm dưới sự cai trị của Anh từ năm 1833, tuy nhiên năm 1982, Argentina muốn nỗ lực giành lại phần lãnh địa có vị trí vô cùng quan trọng này nên đã khiêu chiến với Anh.
Đây là cuộc chiến đầu tiên giữa không quân hiện đại của hai quốc gia sau khi Thế chiến thứ Hai chấm dứt. Anh có lợi thế về kinh nghiệm chiến trường, trong khi Argentina chiếm phần hơn về mặt địa lí nhờ khoảng cách tới đảo Falklands gần hơn. Cuộc chiến này được đánh giá là hết sức cam go và căng thẳng, bởi cả hai bên đều ngang ngửa trong chiến đấu.
Trên thực tế, phía quân đội Anh sở hữu loại máy bay ném bom Avro Vulcan hiện đại hơn nhiều so với không quân Argentina. Một kế hoạch táo bạo và tối mật đã được không quân Hoàng gia hoạch định nhằm vô hiệu hóa không lực đối phương. Theo đó, hai chiếc Avro Vulcan sẽ mang theo 21 quả bom khối lượng gần 500kg mỗi quả để phá hủy sân bay quân sự và hai trạm radar của đối phương.
Khi kế hoạch được triển khai, quân đội Anh phát hiện ra mình không có căn cứ quân sự nào để Avro Vulcan gần vị trí chiến đấu. Vì thế, mỗi máy bay sẽ phải vượt qua quãng đường 13.000km để đến được mục tiêu tấn công. Đây là sứ mệnh tấn công dài nhất trong lịch sử nhân loại thời điểm đó.
Tuy nhiên, khi tiến hành chiến dịch, một trong hai chiếc may bay gặp sự cố và buộc phải quay về nên chỉ còn một chiếc đơn thương độc mã. Khi cách mục tiêu 500km, chiếc máy bay mang theo 10 tấn bom này chỉ được bay cao hơn mực nước biển vài chục mét để tránh bị phát hiện.
Nhiệm vụ tưởng như bất khả thi này đã được chiếc Avro Vulcan thực hiện một cách hoàn hảo, đánh dấu phương án tác chiến mới và khả năng di chuyển không tưởng của một chiếc máy bay ném bom.
Chiến dịch El Dorado Canyon không kích Libya năm 1986
Sau những vụ khủng bố liên tiếp nhằm vào nước Mỹ năm 1986, cơ quan tình báo Hoa Kỳ khẳng định đã có những bằng chứng “không thể chối cãi” rằng Libya là nguồn cung tài chính cho các hoạt động tấn công trên. Trước mối nguy khủng bố ngày càng tăng, quân đội Hoa Kỳ quyết định chiến dịch không kích Libya từ căn cứ quân sự đóng trên lãnh thổ Anh.
Các chiến đấu cơ được cử tham chiến lần này bao gồm F-111 Aardvark và F-18 Hornet sẽ cất cánh từ căn cứ không quân của Anh bởi các quốc gia đồng minh khác như Pháp, Ý, Đức và Tây Ban Nha từ chối hợp tác với Hoa Kỳ.
F-111 là loại máy bay ném bom hiện đại, có tốc độ bay nhanh, tuy nhiên, nó chưa bao giờ được giao nhiệm vụ tiên phong cho một chiến dịch với khoảng cách tấn công xa như El Dorado Canyon. 24 chiếc F-111 được triển khai thực hiện nhiệm vụ kéo dài 13 giờ với khoảng cách lên tới hơn 10.000 km. Để thực hiện nhiệm vụ này, mỗi chiếc F-111 sẽ được tiếp nhiên liệu trên không 12 lần để tấn công, sau đó trở về căn cứ an toàn. Nhiệm vụ này đòi hỏi không ai được phép mắc sai lầm.
Nhằm tấn công những địa điểm quan trọng trên đất Libya trong khi chúng được bảo vệ bằng hệ thống tên lửa đất đối không hiện đại do Liên Xô sản xuất, quân đội Mỹ phải chuẩn bị hết sức kĩ càng. Tuy nhiên, một chiếc máy bay F-111 của quân đội Mỹ vẫn bị trúng tên lửa, khiến toàn bộ thành viên phi hành đoàn thiệt mạng. Đánh trúng nhiều cơ sở quan trọng, trong đó có dinh thự của nhà lãnh đạo Gaddafi, cuộc không kích bắt đầu ngày 14/4/1986 của Mỹ được đánh giá là thành công.
Chiến dịch ném bom trong chiến tranh Vùng Vịnh
Chiến tranh vùng Vịnh có sự góp mặt của gã khổng lồ B-52 và máy bay F-117 Nighthawk do Mỹ phát động nhằm chống lại chính quyền của Tổng thống Iraq Saddam Hussein. Đây được coi là vụ không kích lớn nhất mọi thời đại, bởi sự tham gia của nhiều nước nhằm chống lại Iraq, trong đó có Hoa Kỳ, Các tiểu vương quốc Ả-Rập Thống nhất, Pháp, Italy, Kuwait.
"Diều hâu đêm" F-117 là loại máy bay chiến đầu tàng hình hiện đại nhất thế giới, gánh nhiệm vụ phá hủy các cơ sở phòng ngự Baghdad, sau đó máy bay ném bom rải thảm lớn nhất lịch sử từng được chế tạo B-52 sẽ quần thảo bầu trời và phá hủy những mục tiêu còn lại. Tuy chịu thảm bại ở chiến dịch “Điện Biên Phủ trên không” kéo dài 12 ngày đêm trên bầu trời Hà Nội (Việt Nam), nhưng B-52 vẫn thực sự là con quái vật đáng sợ đối với bất kể quân đội quốc gia nào thời điểm bấy giờ.
Lần này, nhiều máy bay trong số những chiếc B-52 của Mỹ đã vượt qua khoảng cách 22.000 km trong gần 35 giờ để tham gia tấn công. Trong chiến dịch kéo dài hơn một tháng, tất cả các cơ sở hạ tầng có giá trị của Iraq đều bị phá hủy. Những máy bay ném bom dẫn đường bằng tia laser của các nước đồng minh đã phá hủy hoàn toàn đường sá và cầu cống, đồng thời đánh chặn mọi đường tiếp viện của quân đội Iraq.
Không thể cầm cự được thêm, cuối cùng Iraq phải chấp nhận ngừng bắn vào ngày 3/3/1991. Sau 20 năm, người ta vẫn nhìn thấy những vết tích của cuộc không kích ở Iraq sau những đợt ném bom rải thảm của Mỹ.