Bắc Kinh 100 năm trước

Vào những năm 1900, Bắc Kinh là bức tranh của một xã hội Trung Quốc lưu giữ đầy nét truyền thống, và bắt đầu xen lẫn những ảnh hưởng của văn hóa Tây phương.

Được lập nên từ thế kỷ 11 trước công nguyên, vùng đất mà ngày nay là Bắc Kinh trở thành một trung tâm chính trị và văn hóa của Trung Hoa kể từ khi trở thành kinh đô năm 1421. Kể từ đó Bắc Kinh chứng kiến nhiều thăng trầm của các triều đại, cách mạng và chiến tranh.
Trong ảnh là Tiền Môn (Qianmen), một trong những lối vào chính của thành phố Bắc Kinh, năm 1901.

Những đàn ông người Mãn. Đây là một dân tộc hùng mạnh ở vùng Mãn Châu Lý vào thế kỷ 17, lấn át tộc người Hán và sau đó thiết lập nên nhà Thanh ở Trung Quốc.
Cuối thế kỷ 19 đầu 20, Trung Quốc mở cửa cho các thế lực nước ngoài. Các nhà ngoại giao, thương nhân và truyền giáo đổ đến từ châu Âu, Mỹ và Nhật, tranh giành ảnh hưởng. Người phương Tây đến mang theo nhiều kỹ nghệ mới nhưng cũng khiến gia tăng căng thẳng trong xã hội. Phong trào Nghĩa Hòa Đoàn với tư tưởng bài người nước ngoài nổ ra, cuối cùng dẫn đến sự suy yếu và chấm dứt của vương triều nhà Thanh.

Một người đàn ông bị đánh công khai vì tội đánh vợ. Thời đó, các hình phạt truyền thống vẫn được duy trì, nhưng những cải cách trong đạo luật vào cuối đời nhà Thanh, dựa trên bộ luật dân sự Đức năm 1890, đã giảm bớt các hình phạt năm 1901.

Cảnh sát đô thị của thành phố Bắc Kinh năm 1902.

Lạc đà hai bướu được sử dụng như một phương tiện vận chuyển của người Trung Quốc từ thời cổ đại. Xe lạc đà là phương tiện giao thông chính từ Bắc Kinh đi sang các vùng ở Mông Cổ cho đến khi có sự xuất hiện của ô tô vào giữa thế kỷ 20.

Một đám tang trên đường phố Bắc Kinh đầu những năm 1910.

Cảnh tượng quen thuộc trên đường phố Bắc Kinh thời đó. Đám đông người đang giải cứu cho chú ngựa bị ngã do phải kéo xe quá nặng.

Người ăn xin nằm trên phố. Trong xã hội cũ ở Trung Quốc, những hoàn cảnh vô gia cư không được xem là trách nhiệm của chính phủ. Nhưng đến cuối thời nhà Thanh, do ảnh hưởng sự thống trị của châu Âu cũng như nạn nghiện thuốc phiện ngày càng tăng, giới chức Trung Quốc bắt đầu xem đói nghèo là một vấn đề cần phải khắc phục.

Người dân ăn trưa tại một quán ăn ngoài trời.

Giàn giáo bao quanh Tiền Môn. Năm 1907, Tiền Môn bị hư hỏng nặng trong cuộc chiến của phong trào Nghĩa Hòa đoàn chống lại quân đội phương Tây. Tiền Môn hiện là một địa điểm hàng đầu thu hút khách du lịch, là biểu tượng của một Bắc Kinh thời xưa.

Một sĩ quan người Anh đứng nói chuyện với một người lính tại ga tàu Tiền Môn năm 1902. Sau khi Trung Quốc thất bại trong cuộc chiến Trung - Nhật đầu tiên (1894-1895), các cường quốc nước ngoài nhanh chóng mở rộng hệ thống đường sắt ở Trung Quốc.

Trẻ em Trung Quốc vui chơi ở một trường Đạo. Cùng với các công nghệ hiện đại, người nước ngoài còn đem theo Kito giáo đến Trung Quốc và truyền đạo qua các trường truyền giáo.

Xe ngựa đi qua một cây cầu đá.

Người đàn ông ngồi trên bức tường đổ nát gần tòa công sứ Mỹ. Ảnh này chụp năm 1901, chỉ một năm sau cuộc giao tranh giữa Nghĩa Hòa Đoàn với quân đội nước ngoài, nên các dấu vết của sự tàn phá vẫn còn in rõ.

Binh lính ở trại bộ binh số 9 của Mỹ trong khu vực Tử Cấm Thành. Sau thất bại của phong trào Nghĩa Hòa Đoàn, quân đội nước ngoài chiếm đóng và cướp phá thành phố, trừng phạt tàn nhẫn những ai bị nghi ngờ là hợp tác với quân nổi loạn.

Hoàng tử Su trong bức ảnh được chụp năm 1901. Su là người ủng hộ ngoại quốc. Trong cuộc nổi dậy của Nghĩa Hòa Đoàn, cung điện của Su, nằm liền kề với tòa công sứ Anh, đã được sử dụng như nơi trú ẩn cho người theo Kitô giáo ở Trung Quốc. Tuy nhiên sau đó, Su bị quân đội châu Âu buộc phải đi sơ tán.

Hai sinh viên của Đại học Hoàng gia Bắc Kinh đeo băng trắng trên tay, thể hiện niềm thương tiếc đối với sự qua đời của Từ Hy Thái Hậu vào năm 1908. Từ Hy đã gián tiếp cai quản đất nước qua con trai và cháu trai của mình, trong quãng thời gian 1861-1908. Bà cũng ủng hộ phong trào Nghĩa Hòa Đoàn. Tuy nhiên, sau khi phong trào thất bại, bà phải chấp nhận cải cách theo châu Âu. Nhà Thanh trở nên yếu thế và nhanh chóng tan rã sau khi Từ Hy qua đời.

Một lính gác bên ngoài tòa công sứ Mỹ.

Thợ cắt tóc cạo đầu cho khách ngay trên đường phố Bắc Kinh năm 1902. Truyền thống cắt tóc trên đường phố có từ thế kỷ 14, các thợ cắt tóc chuyên nghiệp mở ra các cửa hàng để thu hút được nhiều khách hơn.

Các thương gia giàu có ăn tối trong khi các ca nhân ở bên cạnh đàn hát mua vui. Từng ở bậc thấp nhất trong bốn nghề trong xã hội Trung Quốc trước đó, nghề thương mại và các thương nhân ngày càng có vị trí xã hội cao hơn trong thời Minh và Thanh, do sự phát triển của buôn bán.

Khách du lịch đi bộ trong sân Cung điện Mùa hè ở Bắc Kinh.

Công sứ Nhật Bản tại Trung Quốc Eki Hioki chụp ảnh cùng với gia đình trên chiếc xe đỗ trước cửa tòa công sứ Nhật Bản. Trong khi Trung Quốc đang do dự trước làn sóng văn hóa Tây phương, nhà Minh Trị ở Nhật đã nhanh chóng hấp thu các phương thức điều hành quốc gia cũng như cả cách ăn mặt.

Một thủy thủ Mỹ chụp ảnh dưới tượng rồng.

Cảnh tượng trên đường phố Bắc Kinh năm 1919.

Thu Hằng (Ảnh: Foreign Policy)

Bắc Kinh 100 năm trước

Chủ đề cùng mục

Mới nhất