Trên thế giới, body painting - body art (vẽ lên thân thể người) là loại hình nghệ thuật rất phát triển, nhưng tại VN vẫn là một môn nghệ thuật mới. Gần đây, các chương trình body painting gây xôn xao dư luận, khi nhiều người cho rằng các nghệ sĩ giới showbiz Việt thích khoe thân hơn là khoe tài năng…
Trò chơi hay nghệ thuật?
Cách đây vài năm, nữ diễn viên Hồng Ánh từng gây chú ý của dư luận khi trở thành người mẫu body painting cho một dự án của nhiếp ảnh gia Phan Quang vì mục đích từ thiện. Gần đây, sự kiện người mẫu Ngọc Hằng "hiến thân" cho môn nghệ thuật vẽ lên thân thể lại gây ồn ào. Người ta không bàn về hình ảnh mà họa sĩ Nguyễn Quyền đã thể hiện trên chủ thể là Ngọc Hằng mà bàn chuyện cô từng gây sốc khi tiết lộ đã "tắm chung" với Elly Trần… Nhiều nghi vấn đặt ra theo hướng "không biết người mẫu Ngọc Hằng có dùng body painting để "khoe" thân thể của mình?". Bên cạnh đó, quá nhiều bộ ảnh gợi cảm của Ngọc Hằng được tung lên mạng cộng với việc công khai tình yêu với Ngọc Tình càng làm người ta tò mò.
Trước đó, nữ diễn viên Phi Vân cũng đến với môn nghệ thuật body painting khi ngồi ròng rã 6 tiếng đồng hồ để họa sĩ Nguyễn Thế Nhân hoàn thành bức tranh Lý ngư vọng nguyệt. Và trong câu chuyện người mẫu sẵn sàng khỏa thân cho môn nghệ thuật body painting, các người đẹp này còn khéo léo nhắc đến những dự án sắp tới của mình, chẳng liên quan đến… môn nghệ thuật này. Chẳng hạn, nhân dịp Phi Vân "hiến thân" cho body painting, người ta mới biết việc cô tham gia vào hai bộ phim: Bí kíp của hãng Sena film sẽ phát sóng vào tháng 5 và Một cuộc đua của hãng TFS sẽ phát sóng vào tháng 9! Phi Vân cũng đang quay phim Chiếc giường chia đôi (đạo diễn Phương Điền) cùng với người đẹp Lý Nhã Kỳ…
Nói về vấn đề này, họa sĩ Ngô Lực, một trong những người tiên phong của nghệ thuật body painting tại VN cho biết: "Ai mà không muốn nổi tiếng. Nhưng để đạt được điều đó mỗi người lại có một cách khác nhau. Nếu họ có thật sự dùng body painting để khoe thân thì cũng không có gì sai. Cơ thể đẹp và họ ý thức được chuyện đó nên muốn mọi người biết đến. Còn chuyện họ có dùng môn nghệ thuật này để PR bản thân hay làm chuyện khác thì vấn đề lại phụ thuộc ở người xem. Nếu chỉ tập trung vào tác phẩm do người họa sĩ thực hiện thì người mẫu có muốn nói gì cũng không ai chú ý". Theo họa sĩ Ngô Lực, tại VN môn nghệ thuật vẽ trên cơ thể người còn rất mới mẻ. Những gì các nghệ sĩ làm được trong thời gian qua chỉ mới là bước đầu "chạm" vào môn nghệ thuật này mà thôi: "Nền văn hóa và truyền thống của người Á Đông không dễ dàng chấp nhận việc người phụ nữ khỏa thân rồi để cho người khác vẽ vời lên cơ thể. Tôi hy vọng trong tương lai người ta sẽ có cách nhìn nhận đúng về môn nghệ thuật giá trị này".
Nhận xét về việc phát triển môn body art, họa sĩ Trần Lương khuyến khích các show trình diễn, các cuộc thi nên gắn với các vấn đề xã hội… Tại một số quốc gia trên thế giới, body art được đưa vào chương trình giảng dạy cho sinh viên trong các trường nghệ thuật. Việc vẽ lên cơ thể đã đi vào đời sống thường nhật. "Nhiều người cứ mỗi lần đứng trước tác phẩm về body painting lại hay bàn về việc khỏa thân thay vì nói về nghệ thuật. Muốn thay đổi được quan điểm này có lẽ phải cần thời gian dài", họa sĩ Ngô Lực nói.
Người mẫu không chỉ biết khỏa thân
Ở VN, người mẫu body painting chưa được nhiều người nhìn nhận là một công việc thật sự. Bởi không chỉ có ít người hiểu về môn nghệ thuật này mà còn quá hiếm người có thể biết được quá trình làm việc của các cô người mẫu body painting. Kể về quá trình lần đầu tiên bước vào phòng vẽ, diễn viên Phi Vân cho biết cô rất run vì việc phải trút hết xiêm y và sau đó ngồi đến 6 tiếng đồng hồ để họa sĩ hoàn thành tác phẩm Lý ngư vọng nguyệt: "Tôi chưa nói cho ba mẹ biết công việc làm mẫu này của mình. Nhưng tôi tin, ba mẹ sẽ hiểu được khía cạnh nghệ thuật của nó".
Đã vào nghề được hơn 4 năm nay nhưng Quyết Quân - người mẫu có tiếng trong giới body art vẫn nhớ như in lần đầu tiên bước vào phòng vẽ: "Đó là khi tôi tham gia vào cuộc triển lãm của anh Phan Quang, biết chương trình này làm từ thiện nên tôi mới nhận lời tham gia. Lúc đầu nhận lời cũng không nghĩ gì nhưng sau khi đã vào phòng để họa sĩ vẽ lên cơ thể thì tôi mới bắt đầu suy nghĩ đủ thứ. Nghĩ về chuyện tại sao mình lại chịu để người ta vẽ lên cơ thể. Nghĩ về việc mọi người sẽ nghĩ sao khi thấy hình ảnh khỏa thân của mình. Lúc đó tôi cũng nghĩ đến chuyện bỏ cuộc, nhưng ý nghĩ đó chỉ thoáng qua". Còn người mẫu Ngọc Nghi thì cho biết cô vào nghề vì lời rủ rê của bạn bè: "Lúc đó ngại lắm. Nhất là lần đầu tiên tôi lại tham gia vào tiệc khai trương. Không chỉ vẽ lên cơ thể mà còn phải mặc mỗi đồ lót đi vòng vòng. Ngại vô cùng. Nhưng do suy nghĩ việc mình đang làm là nghệ thuật nên cảm giác mắc cỡ cũng không còn nữa. Người ta làm được thì mình làm được…".
"Để trở thành người mẫu không chỉ có hình thể đẹp mà còn phải có tính kiên nhẫn và yêu cái đẹp. Vì việc một người mẫu phải giữ nguyên tư thế khỏa thân chừng ba đến bốn tiếng để cho họa sĩ hoàn thành tác phẩm trên cơ thể họ là chuyện bình thường. Thêm vào đó, việc vượt qua định kiến của xã hội và gia đình về nghề nghiệp của mình là điều không phải dễ dàng gì", Ngô Lực nói về nghề người mẫu body art. "Gia đình tôi không để ý tới công việc của tôi vì mỗi người đều có cuộc sống riêng. Khi tôi chụp hình và được đưa lên các phương tiện truyền thông thì mẹ tôi biết nhưng rồi bà cũng hiểu về công việc nghệ thuật mà tôi đang tham gia. Còn sau này có bạn trai, người ta hỏi tôi mới nói chứ cũng không muốn nhắc đến nhiều về việc mình đang làm vì không phải ai cũng có thể thông cảm", Quyết Quân tâm sự.
Bên cạnh đó, mối quan hệ của người mẫu và họa sĩ cũng bị đem ra bàn tán. Song Ngô Lực cho biết: "Với một nghệ sĩ, khi chấp bút thì sự trần tục của con người sẽ bị xóa mờ. Lúc đó chỉ biết vẽ mà thôi. Thử nghĩ, để hoàn thành một tác phẩm phải tốn rất nhiều thời gian mà sức chịu đựng của người mẫu thì có giới hạn, mình không thể cứ nhởn nhơ mà nghĩ tới việc nào khác ngoài việc phải hoàn thành tác phẩm".
Diễm Thư