Chầm chậm xích lô

(TT&VH) - Vậy là cái xe ba bánh chở khách, loại phương tiện hàng trăm năm trước thông dụng và thời thượng ở Âu châu du nhập vào Việt Nam đến lúc phải rời khỏi phố phường.

1. Mười năm trước người ta mở chiến dịch kiểm kê xích lô trên toàn thành phố rồi quyết định giữ lại ba trăm chiếc xích lô du lịch, còn đâu là tịch thu đưa lên Thái Nguyên cho vào lò nấu thép. Bữa ấy tôi đến ngõ Văn Chương để kịp chia tay mấy người bạn nghề một dạo trước khi họ ngậm ngùi rời xa cái nghề nhọc nhằn kẽo kẹt gò lưng đạp qua ngàn lần trên những con phố lạ quen…

Bây giờ khi Hà Nội tắc đường nhiều hơn, kẹt xe hơn, tình hình nghiêm trọng đến mức không thể không có những giải pháp, nghĩa là đi tìm nguyên nhân và có khi không cần phải “cân đo” nguyên nhân làm gì cho mệt, cứ dè mấy cái phương tiện cổ lỗ sĩ tốc độ rùa để trảm. Mà xích lô chầm chậm qua phố như vẫn ngày ngày chầm chậm qua phố thì bị coi là loại phương tiện cần “trảm” đầu tiên.

Vậy là thành phố Hà Nội lại bàn cách cấm dần đến lúc cấm hẳn xích lô… Chuyện cấm xích lô Hà Nội gây phản ứng trái chiều nhau. Người thì bảo cấm xích lô sẽ đánh mất một nét đẹp văn hóa Hà thành có tự trăm năm. Kẻ lại bảo nó lạc hậu rồi, lại bắt mấy gã đàn ông Việt gò lưng đạp xe hầu mấy lão Tây thấy tội nghiệp họ…

2. Dẫu biết rằng cái gì nó cũng có tính lịch sử của nó. Xích lô không ngoài quy luật. Nhưng “cái gì hợp lý thì tồn tại”. Xích lô mà chạy trong phố cổ Hà Nội sẽ gợi không gian cổ kính xưa cũ, gợi nhịp sống kẻ chợ làm Hà Nội sang trọng hơn sau cái vẻ tưởng nhếch nhác của xich lô. Du khách đến Hà Nội đi tìm những vẻ đẹp ngàn năm còn lại. Ấy là văn hóa, là du lịch và hơn thế, nó là tiền, là ngoại tệ đem về cho thành phố… Xích lô với Hà Nội ở những khu vực riêng là cần thiết và… vẫn hợp lý.

Đáng nói là có cái không hợp lý vẫn tồn tại. Và cái sự tồn tại ấy làm thành phố chật chội, bí bách hơn. Cái bất hợp lý thứ nhất là thành phố quá nhiều ô tô, xe máy. Nhiều quá không nơi đậu thì cắt một phần đường và hè phố làm điểm đỗ xe. Đường đã chật càng thêm tắc. Cái bất hợp lý vẫn tồn tại thứ hai là ý thức giao thông. Ra đường bây giờ mạnh ai nấy chạy xe, làm cho giao thông rối loạn. Không cần biết luật giao thông, không cần đọc biển cấm, cứ thế đi lấn đường, đi ngược chiều, làm tắc đường liên miên, vô phương cứu chữa…

3. Lại nghe nói sắp tới phố quanh Bờ Hồ sẽ dành làm phố đi bộ. Rất cần, vì trái tim Hồ Gươm cần một không gian tĩnh để Hà Nội lắng lại chuyện ngàn năm và đó mới là một không gian của Hà Nội cổ… Nhưng xin thêm: quanh Bờ Hồ có thể cho xích lô qua lại. Càng thơ mộng hơn khi du khách đến Bờ Hồ bằng những chuyến xích lô chầm chậm dạo quanh trước khi ghé lại thăm thú cảnh hồ…

Chầm chậm xích lô. Hãy để nó là một phần Hà Nội. Đừng loại bỏ xích lô sớm quá, thật không phải với lịch sử và làm trống vắng nét lãng mạn cho cái không gian du lịch Hà Nội cổ… Cái gì đã thành nét văn hóa rồi thì hãy cẩn thận khi muốn thay đổi…

Tân Linh (thể thao và văn hóa)