Hé mở cuộc sống bên trong Bình Nhưỡng

Bình nhưỡng vừa trải qua những ngày chìm trong tang lễ với những đám đông trong nước mắt và những lá cờ rủ.

Khánh sạn [size=2]Ryukyong - biểu tượng hồi sinh của thủ đô Bình Nhưỡng.

>> [/size][size=2]Ngắm nhìn khách sạn vĩ đại ở Triều Tiên[/size]

[justify](ĐVO) Những ngay trước ngày lãnh tụ Kim Jong Il qua đời thành phố này vẫn còn là một công trường xây dựng náo nhiệt nhằm hướng tới ngày 15/4, kỉ niệm 100 năm ngày sinh của chủ tịch vĩnh cửu Kim Nhật Thành.

Nhiều con đường được rào lại, vỉa hè được tu bổ, hàng loạt những xe chở đất hối hả, mặt tiền của nhiều toà nhà được làm mới, những công trình mới được khởi công! Có thể nói thành phố thành một đại công trường.

Tại quận Mansudae, cách không xa quảng trường trung tâm mang tên Kim Nhật Thành, nhiều toà nhà cao tới 50 tầng đang được xây dựng. Trong âm thanh hỗn độn của tiếng nhạc và những bài hát được phát ra từ loa phong thanh, hàng ngàn đàn ông và phụ nữ, trong đó đa phần là binh sĩ đang hối hả nghiền đá dăm để đổ vào các máy trộn bê tông và dùng những gầu nhỏ xúc đi, rồi đưa lên cao thông qua hệ thống giàn giáo được điểm tô bằng những lá cờ đỏ bay phất phơ trong cái giá lạnh của mùa động. Dù có sự hiện diện của một số máy móc như xe tải và cần cẩu nhãn hiệu Nhật Bản, nhưng cuốc xẻng và sức lao động của những đôi tay vẫn là chủ đạo.

Trong đêm tối, công việc vẫn được tiếp tục tới lúc bình minh dưới ánh sáng của những ngọn đèn và trên các tầng cao tia lửa của những mỏ hàn loé lên trong đêm tối. Phần lớn công nhân ngủ trong những căn lều được dựng lên ở vườn hoa bên cạnh. Rất nhiều trong số đó là sinh viên, dĩ nhiên là những người tình nguyện.

Từ mùa hè vừa rồi, các trường đại học đều trở nên vắng vẻ. Không quen với hình thức lao động này, sinh viên tình nguyên mệt mỏi vì giá lạnh, thiếu thốn thức ăn và kiểu làm việc không ngừng nghỉ. Trong cuộc đua với đích là ngày 15/4, người ta đổ bê tông với tiến độ "2 tầng mỗi ngày", họ nói với phóng viên Le Monde. Thế còn số lượng tai nạn lao động ? Đó là một câu hỏi không có lời đáp. Một khi Triều Tiên đã quyết, mọi thứ đều có thể! Có thể đọc được khẩu hiện đó trên một tấm biểu ngữ.

Nổi bật lên trên nền thành phố là công trình kim tự tháp bằng sắt và kính của khách sạn Ryukyong, một trong những toà nhà cao nhất thế giới (105 tầng, 300m), sáng lên dưới ánh mặt trời như một biểu tượng của sự hồi sinh của Bình Nhưỡng.

Bắt đầu khởi công vào năm 1987, công trường tạm dừng sau 4 năm và trong 20 năm sau đó toà nhà uy nghi vẫn chỉ là một cái vỏ bằng bê tông làm nơi trú ngụ của chim chóc. Đó là biểu tượng của sự sa sút mà Triều Tiên phải nếm trải: sự sụp đổ của nền kinh tế và nạn thiếu lương thực. Từ năm 2008, công trường được khởi động lại. Hiện thời thì kim tự tháp chói ngời này đang mới chỉ là một cái vỏ rỗng : Hoàn thiện nội thất bên trong phải được làm xong vào tháng 4 nhưng cũng chỉ đến tầng 25.

Sáng rực rõ vào đêm, Bìng nhưỡng với 3 triệu dân không mang dáng vẻ thủ đô của một nước với nền kinh tế lụn bại trong đó người dân chịu nhiều khó khăn và thiếu thốn. Xe hơi nhãn hiệu nước ngoài ngày càng nhiều, thậm chí đã xuất hiện một số lần tắc đường nhỏ tại các ngã tư tạo nên một số cãi vả nhỏ giữa những người lái xe và cảnh sát trong trang phục màu xanh ngọc đang điều khiển giao thông.

Những khu chợ lớn có mái che nơi người dân có thể mua thực phẩm, quần áo và đồ dùng gia đình có rất nhiều người lui tới: Mỗi ngày có 10.000 khách lui tới khu chợ lớn nhất thành phố Tongil.

Tại quân Potongang nằm ở trung tâm thủ đô, một cửa hàng hai tầng rộng 6.000m2 vừa mới được mở để bán các sản phẩm xa xỉ nhập khẩu như máy móc điện tử, quần áo và mỹ phẩm có thương hiệu. Các sản phẩm có nguồn gốc nước ngoài nhất là sản phẩm điện tử, được nhập hợp pháp.[/justify]

Điện thoại di động bắt đầu phổ biến ở Triều Tiên.

[justify]Có khoảng 1 triệu điện thoại di động (cho dân số 24 triệu người) đang được sử dụng tại Triều Tiên. Chủ yếu dành cho tầng lớp ưu tú vì giá khá đắt. Theo nhà quản lý mạng Orascom (công ty của Ai Cập) thì nhu cầu sử dụng đang tăng lên với cấp số nhân.

Mạng của công ty này phủ sóng toàn bộ Triều Tiêu và cho phép truy cập các trang mạng của nhà nước, bắt đầu trước tiên là trang của Đảng (Rodong Sinmun). Thực ra thì tại Triều Tiên có hai mạng điện thoại: một mạng không gọi được ra nước ngoài và một mạng dành cho ngườ nước ngoài gọi và nhận các cuộc gọi quốc tế. Hai mạng này không gọi được cho nhau. Điện thoại di động mang từ nước ngoài vào bị tạm thu ở cửa khẩu và trả lại khi xuất cảnh.

[size=1]>> [/size][size=1]Lượng người dùng mạng 3G ở Triều Tiên tăng 17 lần[/size]

Công viên giải trí được lắp các thiết bị của Italy và một số trò chơi điện tử của Nhật Bản, đón tiếp khách thăm quan với chuột Mickey và Kẻ huỷ diệt. Những nhà hát, rạp chiếu phim mới, những nhà hàng mới mở. Những thiếu nữ duyên dáng với điện thoại di động bên tai qua lại dưới một tranh cổ động hứa hẹn một tương lai sán lạn của chủ nghĩa xã hội.

Bình nhưỡng là nơi những người được ưu ái nhất của chế độ mới được sinh sống. Tại đây tập trung hết mọi nguồn lực và của cải quốc gia nên không phản ánh tình hình thực tế ở các thành phố tỉnh lẻ. Vậy nên, dù Bình Nhưỡng đang đổi thay, nhưng đất nước vẫn bị phương Tây tố cáo có những vi phạm nhân quyền. Ở Triều Tiên cũng như Hàn Quốc người dân đều thích nói đùa. Nhưng tâm lý chung của họ là không thích chỉ trích.

Người nước ngoài nhìn Triều Tiên như một nước với dân chúng đói khát với hệ thống chính trị tập trung hóa cao độ. "Giống như mọi quan niệm áp đặt khác, những hình ảnh này không hoàn toàn sai nhưng bị đơn giản hoá: tình hình thực tế phưc tạp hơn nhiều", Andrei Lankov, một chuyên gia về Triều Tiên tại ĐH Kookmin ở Seoul nói.

Bình Nhưỡng phác hoạ một sự thay đổi ngầm của xã hội Triều Tiên dưới vỏ bọc bề ngoài không thay đổi của một hệ thống quyền lực dựa vào huyết thống. [size=1](>>[/size] [size=1]xem thêm[/size][size=1])[/size][/justify]

Ga tàu điện ngầm ở Bình Nhưỡng.

[justify]Tới những năm 1990, điều kiện sống của phần đông dân chúng là khắc khổ nhưng khá công bằng. Có một số được hưởng đặc quyền nhưng không dễ thấy bởi không nhiều. Hiện nay thì sự bất bình đẳng có vẻ dễ dàng thấy rõ hơn.

Sáng cũng như chiều, có thể thấy những hàng dài vô tận đàn ông và phụ nữ chờ đợi nhẫn nại để được lên xe bus, thậm chí là thùng xe tải trong khi những người khác đi bộ. Những quầy hàng sơ sài bày ở đầu góc vỉa hè bán một vài thứ hàng hoá.

Lúc bình minh, những người phụ nữ mệt nhọc đi vào thành phố bán rau. Những người bán rong ở hàng thấp nhất của thứ kinh tế thị trường sơ khai, hình thành từ sau nạn đói vào cuối những năm 1990. Nền kinh tế bên lề này là kết quả của quyết định tự do hoá được đưa ra từ trên cao giống như Trung Quốc thời Đặng Tiểu Bình.

Những chợ do người dân lập nên sau sụp đổ của hệ thống phân phối nhà nước ban đầu được dung thứ. Sau đó, chính quyền quản lý chặt chẽ hơn với những cải tổ vào năm 2002, liên quan đến quyền tự chủ của các doanh nghiệp quốc doanh và tiến hành tiền tệ hoá các hoạt động kinh tế…

Với những bước tiến và lùi được đánh dấu bằng các chính sách can thiệp của chính quyền, nền kinh tế bên lề đã sinh ra những ý tưởng trao đổi hàng hóa "hợp pháp": các xưởng tư nằm trong các xí nghiệp quốc doanh, trao đổi tiền tệ lậu… Nền kinh tế bên lề phát triển mạnh mẽ, tiến triển của nó có vẻ là không thể đảo ngược.

Tập đoàn đầu tư Daepung được hình thành nhằm thu hút vốn đầu tư nước ngoài là một minh chứng cho những thay đổi đang diễn ra. Được Uỷ ban quốc phòng quốc gia - cơ quan quyền lực nhà nước tối cao vốn do cố chủ tịch Kim Jong Il đứng đầu, Daepung "kết hợp những nguyên tắc chính trị với những đòi hỏi kinh tế" như lời ông Ju Kuang Cho, phó chủ tịch tập đoàn phát biểu.

Do tồn tại ngầm, nền kinh tế bên lề không được điều tiết chính thức đã làm phân hoá thêm sự bất bình đẳng giữa những người "xu thời" và những người còn phụ thuộc vào hệ thống phân phối.

Sự bất bình đẳng này còn đến từ sự thiếu các phương tiện để tiếp cận kinh tế ngầm như không có quan hệ với chính quyền. Trên thực tế, những khu chợ lớn được quản lý với những doanh nhân "có quan hệ rộng" với tầng lớp lãnh đạo ở Bình Nhưỡng và các "mối" bên Trung Quốc. Tất cả đều cần phải có "lót tay", là thứ dầu bôi trơn cần thiết cho dù là các giao dịch nhỏ nhất. Chính quyền đã trừng trị nghiêm (Bộ luật hình sự sửa đổi năm 2004 và 2007 đã tăng gấp 3 lần các tội liên quan đến lĩnh vực kinh tế) nhưng cũng là một phần của "các thương vụ".[/justify]

Hé mở cuộc sống bên trong Bình Nhưỡng

Chủ đề cùng mục

Mới nhất