Làm thế nào để không tức giận khi ai đó không khen bạn

Tại sao mọi người không khen bạn

Có được lời khen từ người khác quan trọng như thế nào đối với bạn?

Mọi người thường không – hoặc sẽ không – ghi nhận bạn vì những đóng góp và thành tựu của bạn.

Quay lại thời thơ ấu và nhu cầu được bố mẹ khen ngợi của bạn, được người khác ghi nhận giúp bạn cảm thấy mình được chấp nhận và an toàn hơn. Và hệ quả là cảm thấy thoải mái hơn trong lòng. Quan trọng hơn, sự ghi nhận đó giúp bạn xem bản thân như một người có giá trị, được khao khát. Nói cách khác, bạn đặc biệt.

Theo cách này hay cách khác, hầu như mọi người đều mơ ước được nổi bật, được ngưỡng mộ, được đánh giá cao – thậm chí, được vỗ tay tán thưởng. Được xem, và xem bản thân chúng ta như một người “bình thường” hoặc “đủ đầy” thực sự không có nhiều ý nghĩa với chúng ta – hoặc đúng hơn là với cái tôi của chúng ta. Vì chúng ta đang sống trong xã hội Mĩ tôn sùng thần tượng, từ chối ca ngợi hoặc phung phí lời khen cho những cá nhân trừ khi họ được đánh giá là đặc biệt, hiếm có. Hoàn cảnh này giải thích tại sao chúng ta có thể cảm thấy ghen tỵ khi nghe người khác được khen. Vì trong thâm tâm, chúng ta cũng khao khát được nghe một lời khen dành cho chúng ta.

Cứ cho là như vậy, có thể có một yếu tố bẩm sinh trong bản chất của chúng ta – tính vĩ đại – làm chúng ta ao ước mình được coi trọng. Khi được khen, chúng ta có thể cảm thấy bừng bừng bên trong. Sự tán dương từ những người chúng ta tôn trọng giúp xác minh ý thức về giá trị bên trong của chúng ta. Và những lời khen từ bên ngoài đặc biệt quan trọng đối với những ai vẫn đang bị quấy rầy bởi sự hoài nghi về bản thân.

Nhưng sự ghi nhận mà chúng ta hy vọng có được lại thường không xuất hiện. Do đó, khi một ai đó không khen bạn khi bạn nghĩ rằng những việc bạn làm xứng đáng được khen, bạn tốt hơn là không nên để nó ảnh hưởng đến sự tự tin của bạn. Vì nhiều lý do khác nhau, điều quan trọng là khi bạn đã làm một việc gì đó tốt, thể hiện tài năng hoặc kỹ năng, hành động cao thượng hoặc không ích kỷ, bạn nên học cách tự khen bản thân. Bằng cách đó, bạn có thể tránh sự thất vọng, sự chán nản hoặc bực tức và thậm chí phẫn nỗ khi người khác không khen bạn. Nó luôn có lý khi bạn không phải phụ thuộc vào phản ứng của người khác để nhìn nhận tích cực về bản thân bạn.

Lý tưởng nhất là, mục tiêu của bạn nên là cảm thấy tốt vô điều kiện về bản thân, độc lập với bất kỳ “đánh giá được ưa thích” nào ở bên ngoài. 

Hiểu được những nguyên nhân bên dưới giải thích tại sao nhiều người có thể không cho bạn sự ghi nhận mà bạn mong muốn, thì sự từ chối của họ có thể được bạn dễ dàng chấp nhận hơn. Vậy hãy xem những miêu tả dưới đây giải thích tại sao nhiều người (kể cả bạn?!) có thể keo kiệt lời khen:

- Nếu trong thời thơ ấu, bố mẹ họ thường phê bình họ nhiều hơn khen ngợi (họ thiếu thốn sự ghi nhận), thì khen người khác có thể cảm thấy không dễ dàng. Tặng cho người khác lời khen/sự ghi nhận mà bản thân họ chưa bao giờ được nhận có thể gợi lại những nỗi đau tâm lý bị kìm nén đã lâu, làm họ trải nghiệm lại lần nữa những vết thương tình cảm không bao giờ được chữa lành.

-Nếu họ đang cạnh tranh – vì họ cần liên tục chứng tỏ bản thân – thì khi đó khen ngợi những thành tựu của người khác có thể làm họ cảm thấy như thể họ đang thú nhận sự thua kém, thất bại – cái tôi mong manh của họ có thể thiếu sức mạnh để chịu đựng được điều đó. Ngoài ra, một số người chỉ có thể cảm thấy tốt về bản thân bằng cách dìm hàng người khác, trong trường hợp đó, họ chỉ có khả năng tặng những lời khen là những lời khen châm biếm.

- Nếu họ nghĩ rằng những thành tựu và đóng góp của người khác (đặc biệt của con họ) là những gì được kỳ vọng, họ có thể không xem những điều đó là xứng đáng được ghi nhận.

- Nếu họ tin rằng khen ngợi người khác vì những thành tựu của họ có thể khiến họ trở nên kiêu ngạo, tự mãn hoặc xem mình là nhất thì khi đó họ có thể cố tình từ chối ghi nhận. 

- Nếu họ đang chối bỏ nhu cầu được khen/ghi nhận chưa được thỏa mãn của họ. Ví dụ, khen một người bạn, khi thích hợp, là một trách nhiệm trong một mối quan hệ gần gũi; nhưng họ không thể làm được như vậy.

- Nếu họ có một cảm giác có đặc quyền (người tự yêu bản thân) mạnh mẽ thì khi đó bất kì lời khen/sự ghi nhận nào họ nhận được từ người khác sẽ bị xem nhẹ. Họ thậm chí sẽ không nghĩ đến việc thể hiện sự cảm kích hoặc biết ơn khi một ai đó có hành động tử tế và rộng lượng với họ.

Tất cả những nguyên nhân trên nói với bạn rằng: không được người khác khen/ghi nhận có thể nói lên nhiều điều về người khác hơn là về bạn – hoặc về giá trị của bạn. Vì vậy trong những tình huống đó, bạn tốt hơn là nên học cách tự bằng lòng đơn giản là thông qua việc trở nên giỏi giang trong việc tự khen bản thân.



Nguồn
Why People Don't Acknowledge You
How important is it that you get recognition from others?
Published on January 4, 2013 by Leon F. Seltzer, Ph.D. in Evolution of the Self
PsychologyToday