Nhện và Ruồi

Ruồi có thể to gấp mấy lần nhện, nhưng khi chú đã lọt vào tấm lưới dính nhằng nhằng của nhện, chú sẽ không có lấy một cơ hội kháng cự!

"Mời anh quá bộ vào nhà chơi!
Chú nhện đon đả bảo chú ruồi".

Đó là hai câu mở đầu của một bài thơ cổ nước Anh "Nhện và Ruồi". Mặc dù một con nhện thật không thể "mời" ruồi vào nhà chơi, kết cục của bài thơ và thực tế cũng giống nhau thôi.


Tấm lưới nhện không chỉ là ngôi nhà của nó, mà con là cái bẫy để nó kiếm miếng ăn. Nhưng trước khi nhắc đến ruồi, chúng ta hãy xem cho kỹ tấm lưới kỳ lạ của nhện đã.

Trước khi nhện chăng lưới, nó phải chọn được một vị trí thích hợp. Khoảng không phải đủ rộng (thường từ 3 bộ đổ lại) và có các điểm tựa vững vàng hai đầu ( như hai bụi cây có cành cứng chẳng hạn). Điều quan trọng nhất là vùng đất bên dưới tấm lưới. Đó phải là một vùng đất tươi tốt và cỏ lác rậm rạp, nơi nhiều côn trùng qua lại hoặc cư trú. Côn trùng - trong đó có ruồi - sẽ là nguồn cung cấp thức ăn dồi dào cho nhện.

Khi nhện đã tìm được chỗ tốt, nó bắt tay ngay vào việc. Nhện leo lên một bụi cây và bò ra đầu cành để thử hướng gió. Nếu gió thổi vào lưng nhện, nó sẽ bắt đầu ngay việc xe sợi tơ nổi tiếng của nó.

Sợi tơ nhện là một trong những điều kỳ diệu vĩ đại nhất của thiên nhiên. Các tuyến ở bụng con vật sản xuất ra tơ dưới dạng dung dịch lỏng, và tiết ra qua vài cơ quan tạo tơ, gọi là các tuyến tơ. Ngay khi dung dịch này tiếp xúc với không khí, nó sẽ đông đặc lại thành sợi tơ. Đầu các tuyến tơ chụm sát vào nhau, nên các sợi nhỏ bện lại với nhau thành một sợi chỉ rất bền.

Bây giờ, gió sẽ giúp sức bằng cách thổi sợi tơ bay sang cành cây của bụi rậm bên cạnh, và sợi tơ quấn rối quanh cành cây. Nhện kéo căng sợi dây và buộc đầu kia vào cành cây nó đang đứng. Sợi dây đầu tiên này sẽ là cây cầu treo để nhện đi qua đi lại giữa các cành cây trong khi dệt lưới từng mối, từng mối dây một.

Nhện là một kỹ sư cẩn trọng, nó giám sát việc dệt lưới bằng con mắt khe khắt để đạt được độ thăng bằng và hình dạng mẫu mã hoàn hảo. Mỗi phần lưới được dệt bằng một loại tơ khác nhau. Những sợi tạo thành bộ khung gọng của tấm lưới là một loại tơ rất bền và dai, trong khi những sợi kết thành mạng giữa các gọng là loại tơ dính để có thể bắt giữ côn trùng.

Khi cái bẫy đã hoàn thành , nhện bò tới trung tâm của tấm lưới và dệt cho mình một tấm chiếu tơ ở đó. Khi công việc này đã hoàn tất khoảng vài giờ sau, nó nghỉ một lát. Người thợ dệt đã lao động cật lực và cũng được thưởng công xứng đáng!


Nhưng phần còn lại diễn ra nhanh gọn. Ngay lập tức một chú ruồi béo mập, mỡ màng vù vù bay qua và đâm đầu thẳng vào mạng nhện. Chân ruồi bị dính vào các gút keo trên sợi tơ. Khi cố vùng vẫy để thoát ra, những cử động của ruồi làm rung sợi dây căng thẳng từ tấm lưới đến chỗ nhện đang ngủ. Ngay lập tức, nhện tỉnh táo và bắt tay vào việc. Nó lao tới nơi chú ruồi đang vùng vẫy tuyệt vọng để thoát. Các tuyến tơ bắt đầu hoạt động trở lại, tiết ra một sợi tơ mới mà nhện dùng để quấn quanh con ruồi tội nghiệp. Một chiếc áo chẽn tự nhiên chật cứng! Khi ruồi đã bị trói chặt và hoàn toàn bất động, nhện mới giết chết con mồi. Nó chích cho đến khi ruồi chết và treo ngược con mồi lên trong chiếc quan tài kén bằng tơ để ăn dần.

Bạn sẽ ngạc nhiên vì nhện không bị dính vào tấm lưới của chính nó khi nó chạy qua chạy lại trên lưới. Thì ra thiên nhiên đã bọc bàn chân nhện bằng một loại dầu trơn giúp nó thoát khỏi lớp keo dính.

Tuy vậy, cũng có khi tấm lưới nhện không phát huy được tác dụng. Khi thời tiết ẩm ướt hoặc khi sương mù bám vào lưới, các lớp keo không dính được và bất cứ con côn trùng nào rơi vào lưới đều thoát ra dễ dàng. Đó là khi câu chuyện giữa nhện và ruồi kết thúc có hậu - cho chú ruồi, dĩ nhiên!