Không sợ đói, chỉ sợ không biết đẻ
Nằm cách trung tâm huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên khoảng 30km nhưng con đường đến với xã vùng cao này thật quá gian truân và trong hành trình đi về với những hộ gia đình “siêu đẻ” này, chúng tôi chỉ còn biết lắc đầu ngán ngẫm bởi những chuyến trãi nghiệm thực tế.
Trong những ngày rong ruổi ở đây, vật lộn bao con dốc, khe suối ở xã Xa Dung, thăm từng bản làng, vào tận nhà, điều đọng lại trong tâm trí của chúng tôi là những mái nhà xơ xác, những đứa trẻ rách rưới, lem luốc, co ro trong cái rét cứa da xé thịt. Nghèo, cái nghèo đeo bám dai đẳng đồng bào vùng cao này như chính câu chuyện về cái sự “thích lấy vợ”, “thích đẻ” của các cặp vợ chồng.
Chân dung người đàn ông "đa thê" Chá Già Lử có hai vợ và 10 đứa con |
Năm nay 48 tuổi, ông Lử trông rất phong độ, da dẻ hồng hào. Theo lời ông, vào năm 1981 khi mới 18 tuổi ông theo đám thanh niên trong bản đi chơi và kéo bà Mùa Thị Tùng ở bản Chua Ta, Mường Lạn, Tuần Giáo, Điện Biên về.
Ở với nhau 5 năm, bà Tùng hạ sinh cho ông 3 đứa con gái thì "tịt đẻ" luôn. Để bà Tùng tiếp tục "sản xuất" ông Lử chạy khắp nơi kiếm thuốc về cho uống nhưng sinh thêm 2 đứa con gái.
"Nếu tôi không có con trai sau này sẽ không có người nối dõi và thờ cúng thì buồn lắm. Vợ cả không đẻ được kiếm vợ hai về đẻ chứ. Người Mông không sợ đói, chỉ sợ không có con trai thôi. Mình đang khoẻ mạnh, đẹp trai thì kéo vợ hai dễ lắm". Ông Lử tâm sự.
Những đứa con Chá Già Lử cơm không đủ no, áo không đủ ấm |
Từ đó, cứ ba năm hai đứa, trong vòng 15 năm bà Khua sinh cho ông 5 đứa con (2 trai 3 gái). Ông Lử vui mừng chia sẻ: "Lấy hai vợ khó một tí nhưng quen rồi dễ lắm, hai vợ ở trong một nhà nếu mình biết giáo dục, đừng để hai bà "lạnh nhạt" thì êm xuôi cả". Ông Lử thật thà: "Nếu lấy một vợ trẻ, một vợ già khó quản lắm, do vậy mình lấy hai vợ ngang tuổi nhau nên hai bà không xích mích".
Trước đây, gia đình ông thuộc diện khá của bản, có nhiều trâu, lúa ngô không bao giờ thiếu nhưng nay, để bù lấp vào những miệng ăn đang trực chờ hàng ngày, số trâu bò cũng lần lượt được bán hết.
Từ lúc cưới vợ hai, kinh tế gia đình bắt đầu rơi vào cảnh đói. Mỗi năm, chưa hết mùa cả gia đình đã phải đã chạy ăn từng bữa.
“Thi đẻ” để kiếm con trai nối dõi
Cầm tờ giấy, ông Lầu A Xá cán bộ tư pháp xã miệng lẩm nhẩm thống kê từ năm 2008 đến nay xã Xa Dung có 8 người đàn ông lấy hai vợ, ba vợ. Ông Xá chép miệng: "Biết lấy hai vợ là vi phạm pháp luật nhưng xã bất lực ngăn chặn. Từ bao đời này, người H’Mông có phong tục như vậy, bố lấy hai vợ thì con cũng lấy hai vợ. Đặc biệt những trường hợp vợ cả không có con trai thì lén lút cưới vợ hai về "thi đẻ" với vợ cả kiếm con trai nối dõi".
Ở bản Thẩm Mín xã Xa Dung người dân nơi đây không nhớ đã mấy lần được ăn đám cưới của ông Lầu Tùng Pó. Theo thống kê của ông Lầu A Xá, cán bộ tư pháp xã thì ông Pó đã có ít nhất 4 lần tổ chức đám cưới và nay ông đang chung sống với hai bà.
Sổ hộ khẩu ông Chá Già Lử được ghi rõ vợ 1, vợ 2 |
Tưởng rằng 3 lần cưới vợ có 11 đứa con đã đủ với ông Pó nhưng không ngờ tài văn nghệ, đàn hát đã khiến cô Lầu Thị Nhánh (SN 1977) nghe ông biểu diễn thì say như điếu đổ. "Nhánh xin lắm nhưng bị chồng bỏ, nương lúa nhà Nhánh cạnh của mình và sau nhiều lần "tiếp cận" đã phải lòng nhau. Khi cái bụng đã ưng, mình kéo về làm vợ luôn. Gần 5 năm chung sống, nó sinh cho mình ba người con nữa đấy". Ông Pó khoe.
Anh Cha Giống Lia, bả Xa Dung B có 4 con gái và 1 con trai nhưng vẫn muốn có thêm vợ hai |
Ông Pó cho biết: "Khi mình cưới vợ hai xã có phạt 200 ngàn đồng. Mình biết là luật pháp không cho phép nhưng nó ưng cái bụng mình rồi không cho cũng cưới trộm. Người Mông mình cưới hai vợ là chuyện thường, phụ nữ người Mông chịu đựng giỏi lắm, chồng có mấy vợ họ cũng chịu được. Cưới vợ cả thì tổ chức ăn to mời cả bản ăn mấy ngày liền, còn cưới vợ hai, vợ ba… làm mâm cơm cúng ma là được mà".