Phong tục ướp đầu kinh dị của bộ tộc Shuar

Từ thời xa xưa, sau những cuộc chiến với kẻ thù của bộ tộc người Shuar trong rừng rậm Amazon, một số nạn nhân bị giết và ngay lập tức sẽ bị chặt đầu rồi đem đi ướp bằng cách nhồi đầy sỏi và cát vào đầu (head-shrinking).



Phong tục này vẫn còn tồn tại cho tới ngày nay, tuy nhiên nó ngày càng biến thái sang nhiều hình thức tiêu cực trong xã hội. Người Shuar quan niệm rằng nghi thức ướp đầu thường có giá trị trưng bày, tâm linh hay thậm chí có ý nghĩa thương mại. Vậy nên, nạn săn đầu người chết có cơ hội hoành hành ở các khu vực phía Tây Bắc của rừng Amazon. Trong rừng rậm Amazon, chỉ có một số bộ tộc được biết đến có tiến hành nghi thức ướp đầu, chủ yếu là tộc người Shuar, Achuar hay Aguaruna. Những tộc người này chủ yếu sinh sống tại Peru hay Ecuador. Bộ tộc Shuar gọi nghi thức ướp đầu bằng cái tên Tsantssa hay Tzantza.

Miệng được khép chặt nhờ nhiều thanh chốt bằng gỗ nhọn.

Quá trình ướp đầu bắt đầu bằng việc lấy xương sọ ra khỏi đầu, lấy một phần da phía sau lưng để chắp vá. Trong khi đó, mắt được thay thế bằng những loại hạt đỏ rồi được khâu chặt lại, miệng khép lại nhờ các chốt bằng các thanh gỗ nhọn. Sau đó họ nhét đầy sỏi và cát nóng để tái tạo hình dáng của đầu, người Shuar dùng than củi để vẽ kín phần da bên ngoài. Theo truyền thống, việc vẽ than củi lên da mang ý nghĩa giam giữ lại linh hồn của người đã chết.

Ban đầu, nghi thức ướp đầu chỉ mang ý nghĩa tôn giáo. Việc lấy đầu kẻ thù rồi nhồi đá, cát thay hộp sọ sẽ giúp người Shuar lợi dụng được cả linh hồn của kẻ thù, ngăn cho linh hồn rời khỏi thể xác đã chết. Ngoài ra, hình thức này cũng cũng có tác dụng đe dọa kẻ thù. Mặc dù vậy, những chiếc đầu ướp này chỉ được sử dụng trong thời gian ngắn rồi bị bỏ đi. Một số được sử dụng trong các nghi thức tôn giáo và tiệc tùng mừng chiến thắng của bộ tộc.

Những chiếc đầu người ướp đang trở thành những thứ hàng độc được mang ra trao đổi buôn bán.

Ngày nay, phong tục ướp đầu mai một dần, những chiếc đầu ướp còn tồn tại bỗng trở thành những thứ hàng “độc” được mang ra trao đổi buôn bán. Nhận thấy giá trị của món hàng kinh dị này, các tên săn đầu người chết bắt đầu hoạt động ở Peru, chúng nhắm tới những ngôi mộ mới đắp để lấy đầu.

Nngười trong bộ tộc Shuar thường đổi đầu ướp lấy súng cho các khách du lịch hoặc người sưu tầm cá nhân. Cứ một khẩu súng sẽ đổi được 1 chiếc đầu ướp. Thậm chí, trong những năm 1930, người ta có thể mua 1 chiếc đầu này với giá 25 USD (khoảng 500K). Hình thức này bị cho là trái phép khi chính phủ Peru và Ecuador vào cuộc.