[justify][/justify]
[justify]M-4 thiếu sức mạnh ngoài cự ly 300m
Một nghiên cứu do Lục quân Mỹ tiến hành và rơi vào tay hãng tin AP cho thấy khẩu súng trường M-4, vũ khí cá nhân chính của nhiều lính Mỹ, đang đối diện với những lời phàn nàn về việc chúng không đủ sức mạnh để tiêu diệt tàn quân Taliban tại Afghanistan. Trong khi đó các chiến binh Taliban thường sử dụng những khẩu AK-47 với cỡ đạn 7,62mm để tổ chức phục kích quân đội NATO.
Cần nhớ rằng phục kích là một trong những chiến thuật truyền thống của người Afghanistan. Trong cuộc chiến Anh - Afghanistan diễn ra hồi năm 1832-1842, quân Anh thấy rằng những khẩu súng hỏa mai Brown Bess của họ không thể hạ nổi các tay súng bắn tỉa của đối phương sử dụng súng kíp Jezzail với cỡ đạn lớn hơn. Tới những năm 1980, binh lính Liên Xô cũng phát hiện rằng các khẩu AK-47 của họ không thể đọ với những khẩu súng trường Lee-Enfield và Mauser nằm trong tay các chiến binh mujahideen.
Giờ lại tới lượt quân Mỹ “nếm mùi” AK 47. Nghiên cứu cho biết đạn 7,62 mm của AK có tầm bắn hiệu quả hơn 400m. Và súng AK lại rất bền, giống như nhiều thương hiệu súng Kalashnikov khác. “Bạn có thể nhúng súng xuống sông, thả vào cát nhưng nó vẫn bắn được” - một nhà thầu quân sự Afghanistan giấu tên nói. Trong khi đó, khẩu M-4 bắn đạn 5,56mm nhẹ hơn và không bền bằng. Do cỡ đạn nhỏ hơn, tầm bắn của súng cũng trở nên hạn chế và thiếu hụt khả năng sát thương ở cự ly trên 300m.
Cải tiến hay cải lùi?
Cần biết rằng khẩu M-4 đã là súng tiêu chuẩn trong quân đội Mỹ suốt 40 năm qua. Trong những năm đầu của chiến tranh Việt Nam, súng tiêu chuẩn của quân đội Mỹ là khẩu M-14 sử dụng đạn 7,62mm. Tuy nhiên khẩu súng này giật và khó kiểm soát trong quá trình bắn tự động nên được đánh giá là không thích hợp trong các cuộc cận chiến trong rừng. Quân đội Mỹ đã cải thiện nhược điểm của M-14 để cho ra đời khẩu M-16 dùng đạn 5,56mm và theo sau là mẫu M-4 với nòng ngắn hơn, tiện cho binh lính xoay sở khi chiến đấu tại những địa hình chật hẹp. Việc đạn 5,56mm nhẹ hơn có nghĩa người lính mang được nhiều đạn hơn trong các cuộc tuần tra kéo dài trong rừng.
Ít ai ngờ khẩu M-16 và đàn em M-4 đã bắt đầu một xu hướng sử dụng đạn nhỏ. Theo chân Mỹ, các khẩu FAMAS của Pháp và L85A1 của Anh cũng bắt đầu sử dụng cỡ đạn 5,56mm khiến loại đạn này trở thành tiêu chuẩn và được gọi là “5.56mm NATO”. “Viên đạn 5,56mm nguy hiểm hơn bởi người lính có thể bắn nhiều đạn vào mục tiêu” - đại tá Douglas Tamilio, giám đốc chương trình vũ khí Mỹ tại Kho vũ khí Picatinny, New Jersey, nhận xét - “Nhưng ở cự ly 500 - 600m, đạn này không còn lực sát thương do hệ thống vũ khí không được thiết kế để bắn xa tới vậy”.
Loay hoay tìm giải pháp
Khi tham chiến tại Afghanistan, binh lính Mỹ và NATO thường được trạng bị súng M-4 bởi loại vũ khí chiến đấu tầm gần này được đánh giá sẽ hữu dụng do giới chức quân đội dự đoán phần lớn các cuộc chiến sẽ diễn ra trong những địa hình chật hẹp, từ nhà này sang nhà khác. Thực tế khẩu M-4 hoạt động rất tốt ở Iraq, nơi phần lớn các cuộc chiến diễn ra ở cự ly gần, tại các thành phố như Ramadi và Fallujah.
Nhưng ở Afghanistan, một số chiến binh Taliban có thể nổ súng ở cự ly gần cả một cây số. Lính bắn tỉa, thiện xạ Taliban thậm chí đã cầm chân thành công nhiều đợt tấn công của Thủy quân lục chiến Mỹ và quân đội Afghanistan, trong các chiến dịch của liên quân tấn công tỉnh miền trung Helmand hồi năm nay.
Nhằm hạn chế nhược điểm của M-4, lục quân Mỹ đã đề xuất một số giải pháp như bổ sung 9 lính bắn tỉa cho mỗi đại đội bộ binh. Những người này sẽ sử dụng loại súng trường bắn tỉa M-110 kiểu mới, vốn bắn đạn 7,62 mm và có độ chính xác tới hơn 800m. Tuy nhiên ngay cả khi chủ trương này chưa được thông qua, các đại đội bộ binh Mỹ ở Afghanistnan đều đã được bổ sung thêm lính thiện xạ trang bị súng M-110 và các nhóm hỏa lực mạnh chuyên bắn súng phóng lựu và súng máy hạng nhẹ. Một ý tưởng khác được nhóm nghiên cứu đề ra là thiết kế một mẫu súng mới sử dụng đạn nặng hơn và lớn hơn loại M-4. Các khẩu súng loại này sẽ bắn xa và mạnh hơn, đổi lấy tốc độ bắn cao của khẩu M-4.
Lẽ dĩ nhiên không phải ai cũng đồng tình với ý kiến của Lục quân Mỹ. Một số chuyên gia cho rằng nghiên cứu đã đánh giá thấp loại đạn 5,56mm. Họ cho rằng sự “yếu ớt” của mẫu M- 4 có nguyên nhân từ việc nòng súng quá ngắn. “Thật không may mắn, các kỹ sư vũ khí đã làm ngắn nòng khẩu M-4 xuống một kích cỡ phi lý” - Martin Fackler, một chuyên gia đạn đạo tuyên bố - “Súng (M-16) vốn được thiết kế để có nòng dài 51 cm. Tuy nhiên với việc cắt giảm chiều dài nòng súng xuống còn 37 (để tạo mẫu M- 4), người ta đã khiến súng mất rất nhiều sức mạnh”.
[/justify]