Chợ sông phố nước...

(Bài dự thi) - Năm 2007 tôi có một chuyến đi về các cùng sông nước miền Tây Nam Bộ, trong đó được giới thiệu đi mua sắm ở chợ nổi Phụng Hiệp… Một trong những cái chợ họp trên sông nước rất đặc trưng của các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long…
..Được sự hướng dẫn của một người thân, từ thành phố Cần Thơ nhóm chúng tôi đi xe về huyện Phụng Hiệp, cách thành phố Cần Thơ khoảng 30 km về phía Nam. Sau đó thuê một chiếc thuyền để đến chợ. Chợ nổi Phụng Hiệp, còn gọi là chợ nổi Ngã Bảy, bởi chợ họp ngay vùng hợp lưu của 7 con sông nhỏ là : Xẻo Môn, Xẻo Đông, Bún Tàu, Lái Hiếu, Cái Còn, Mang Cá và kênh Xáng.


Thật là ấn tượng ! Từ sáng sớm, khi những tia nắng bình minh đầu tiên chiếu đỏ ở một góc sông , đã có hàng trăm chiếc thuyền của bà con nông dân khắp vùng rộn ràng ngược xuôi trên một vùng sông nước rộng lớn. . Tiếng máy nổ, tiếng người í ới gọi nhau… tạo nên một bản hòa âm rất rộn ràng và sinh động . Khác với chợ trên bờ là chợ :”tĩnh” - chợ nổi là chợ “ động “; các "sạp" thuyền luôn di chuyển. Mỗi thuyền chỉ bán một loại trái cây, và lọai trái đó sẽ được treo lên một cây sào cao tượng trưng , như là để thông báo rằng: thuyền này bán nhãn, thuyền kia bán xoài".. Chỉ cần nhìn dấu hiệu trên sào, đó là những "bảng hiệu sống" , một hình thức rao hàng rất độc đáo của chợ nổi trên sông.

Nhìn quanh một lượt thì ôi thôi ! bạt ngàn màu sắc và hương vị của rất nhiều loại trái cây, rau củ , cùng với các đồ dùng sinh hoạt của miền quê sông nước. Nổi bật là màu đỏ tươi của những bao chôm chôm, màu ruốc chín của măng cụt, đâu đây tỏa ngát hương vị thơm lừng của trái sầu riêng .. Ngoài trái cây, hàng hóa ở chợ nổi cũng rất phong phú, trên bờ có gì, dưới sông có nấy. ! Từ cây kim sợi chỉ đến thực phẩm, đồ gia dụng … Các loại rau quả, cây trái. thì được bán ký, bán mớ, bán chục. Gọi là chục nhưng có loại tính tới 14, 16 ! . Người đi chợ cũng dùng thuyền. Cảnh thuyền bè đông đúc cặp mạn mua bán nhộn nhịp trông rất vui mắt. Có thuyền bán sỉ, có thuyền bán lẻ, tất cả đang ngược xuôi, đi lại như mắc cửi , nhưng thật lạ là không hề ùn tắc hay va quệt vào nhau. !

Người lái thuyền phần lớn là phụ nữ với trang phục bà ba, nón lá, nói năng chân chất, mộc mạc. Nhiều cô xinh xắn, da trắng ngọt như nước dừa, má hồng như mận chín, mắt tròn đen như nhãn đầu mùa, cứ lúng liếng cười khi gặp những khách lạ lớ ngớ lần đầu đi chợ nổi. Mua bán ở đây không sợ nạn nói thách hay mua lầm như ở chợ phố.


… Phải chăng trong khung cảnh "trên bến dưới thuyền" đó đã sản sinh ra những câu hò, điệu lý, những bài vọng cổ hay những giai điệu đàn ca tài tử … vẫn được người dân Nam Bộ lưu truyền mãi đến tận bây giờ ?
Chợ nổi trên sông chỉ họp đến xế trưa, khi mặt trời càng lên cao thì chợ thưa dần, trả lại cho khúc sông cảnh sông nước hiền hòa và êm ả..

Được biết, năm năm 1992, ông Jacques Yves Cousteau - thuyền trưởng tàu Calypso nổi tiếng đã đến chợ nổi Phụng Hiệp để thực hiện một bộ phim tài liệu về cái chợ độc đáo này. Và để có được bộ phim tài liệu đặc sắc đó, ông đã dùng thủy phi cơ bay trên độ cao hơn 100 mét và 4 chiếc ca nô chuyên dùng tỏa ra khắp các điểm chợ. Khi thực hiện xong bộ phim, ông đã có nhận xét : "Đây là khu chợ nổi độc đáo của thế giới, cần giữ gìn, phát huy." …

Chia tay khu chợ nổi Phụng Hiệp trên chiếc thuyền tròng trành sóng nhẹ, lòng tôi mang theo cả vùng trời sông nước mát lành, cả những mùi vị ngọt ngào của một vùng đất quê đầy hương thơm của trái ngọt…

Tôn Thất Thọ