Mới đây, anh L. (ở TP.HCM) đi du lịch đến TP Nha Trang và mua mực khô ở chợ Đầm từ một người bán dạo, giá 300.000 đồng/kg. Khi nướng ăn, anh thấy có vị không giống mực thường dùng.
Sau khi so sánh với một con mực thật khác, anh L. khẳng định đã mua phải “mực giả”. PV đã đem những con “mực giả” này đến hỏi một số chuyên gia, ngư dân và người kinh doanh hải sản ở Nha Trang.
Cầm con “mực giả” trong tay, ông Trần Văn Hùng, ngư dân chuyên câu mực ở xã Vĩnh Lương, TP Nha Trang (Khánh Hòa) khẳng định: “Đây là loại mực xà (còn gọi là mực ma), có nhiều ở vùng biển Hoàng Sa, Trường Sa. Mực xà sau khi phơi khô có vị hơi đắng, không ngon, ngọt và mềm như loại mực khô thông thường”.
Theo ông Hùng, cách phân biệt mực xà và mực thông thường là phần đuôi. Đuôi mực xà có màu đen sậm, dày, xòe to như đuôi cá; còn đuôi mực ống mỏng, ôm sát vào thân. Mực xà ăn được, nhưng không ngon nên ngư dân ít dùng.
Thạc sĩ Võ Thiên Lăng, Phó chủ tịch Hội Nghề cá VN, cho biết: “Mực xà (tên khoa học Symplectoteuthis oualaniensis) là loài nhuyễn thể chân đầu thuộc ngành động vật thân mềm. Ở một số địa phương duyên hải miền Trung như Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên… có đội thuyền chuyên đi câu mực xà ở vùng biển xa bờ, phơi khô và xuất bán sang Trung Quốc qua đường tiểu ngạch. Mực xà ăn được, không gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người”.
Bà H. (nhà ở đường 2-4, TP Nha Trang) chuyên cung cấp hải sản cho biết: “Mực xà được ngư dân đánh bắt ở khu vực Trường Sa, phơi khô trên tàu. Giá mực xà khô bán sỉ dao động từ 100.000 - 150.000 đồng/kg, tùy theo loại lớn nhỏ. Trước đây, chúng tôi thu gom loại mực này chủ yếu bán cho thương lái Trung Quốc qua đường tiểu ngạch ở biên giới phía Bắc.
Nghe nói nhiều người dùng mực xà để nấu nước phở. Thời gian gần đây, một số lái buôn ở TP Nha Trang hỏi mua mực xà, giao cho những người bán dạo tại nhà ga, bến xe, chợ… Các nhà hàng, quán nhậu không dùng mực xà vì vị hơi chát, cứng, khó nhai”. Bà H. còn cho biết, để đánh lừa người mua, một số người dùng thuốc tẩy phần râu mực xà và lột lớp da màu đen sậm bên ngoài cho giống loại mực ống khô bán tại các sạp.
Ông Huỳnh Văn Đệ, Trưởng ban quản lý chợ Đầm (TP Nha Trang), cho hay: “Giá mực xà khô chỉ bằng 1/4 giá mực ống khô. Mực xà không nằm trong danh mục cấm kinh doanh, nhưng người kinh doanh ở chợ Đầm không bán để giữ thương hiệu và uy tín của hải sản Nha Trang.
Tuy vậy, thời gian gần đây, ở phía trước chợ có nhóm người buôn bán lẻ, thường rao bán mực xà khô cho du khách với giá từ 150.000 - 400.000 đồng/kg. Vì vậy, nếu không phân biệt được mực xà và mực ống, khách nên đến các cửa hàng, sạp bán hải sản có bảng hiệu để mua”.
Theo Thanh Niên